دمنوش‌های زمستانی با عسل
دمنوش‌های زمستانی با عسل از جمله نوشیدنی‌های تاثیرگذار برای افزایش انرژی بدن و مقابله با اثرات مخرب هوای سرد است. این دمنوش‌های گیاهی به تقویت سیستم ایمنی بدن شما کمک می‌کند. گیاهانی مانند بابونه با تامین ترکیبات آنتی اکسیدانی باعث افزایش مقاومت بدن شما در برابر ویروس‌ها و باکتری‌های مختلف می‌شود. از طرف دیگر عسل با برخورداری از قندهای طبیعی باعث تامین انرژی مورد نیاز شما در طول یک روز زمستانی می‌شود. در این مقاله سعی کردیم تا به خواص دمنوش‌های زمستانی با عسل و معرفی چند نمونه از این دمنوش‌ها بپردازیم.
چرا در زمستان نیاز به دمنوش گرم داریم؟
مصرف دمنوش و بخصوص دمنوش‌های گیاهی، چای و قهوه یکی از سنت‌های رایج در زندگی ایرانی‌هاست. هر ایرانی به طور متوسط سالانه ۱/۴ کیلوگرم چای مصرف می‌کند. این امر نشان‌دهنده علاقه ایرانی‌ها به نوشیدنی‌های گرم است. در سال‌های اخیر دمنوش‌های گیاهی دیگری با تنوع بالا روانه بازار شده است. این دمنوش‌ها در قالب گیاهان دارویی علاقمندان بسیاری را به خود جلب کرده است. معمولا مصرف دمنوش‌های گیاهی به‌ویژه در فصل زمستان روند افزایش به خود می‌گیرد. نخستین تاثیر دمنوش گرم در تسکین گلوست. از این باعث از بین رفتن احتقان می‌شود. به همین خاطر بیشتر مردم برای تقویت قوای بدنی، سیستم ایمنی و جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های فصلی مانند آنفلوآنزا، سرماخوردگی و سرفه اقدام به نوشیدن روانه دمنوش‌های گیاهی می‌کنند. اما سوالی که باید پرسید این است. چرا در زمستان نیاز به دمنوش‌ها و غذاهای گرم داریم؟
در فصل زمستان و با کاهش دمای هوا، انسان تمایل زیادی برای دریافت گرما پیدا می‌کند. از این رو منافذ پوستی بسته می‌شوند تا از اتلاف گرمای داخلی بدن جلوگیری کنند. از طرف دیگر میزان تحرک بدنی در این فصل کاهش و میزان خواب افزایش می‌یابد. به همین خاطر بیشتر افراد دچار غلظت خون، انباشت سموم و مواد زائد می‌شوند. معمولا در فصل زمستان مصرف غذاهای با طبع سرد باعث افزایش رطوبت بدن می‌شود. از این رو بدن فرد آماده ابتلا به زکام و بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا می‌شود. از طرف دیگر برودت هوا نیاز انسان را به انرژی بیشتر جهت حرکت و انجام امور روزمره افزایش می‌دهد. بنابراین یکی از نکات اساسی در فصل زمستان، مصرف غذاها و نوشیدنی‌های با طبع گرم است.
خواص دمنوش‌های زمستانی با عسل
دمنوش‌های زمستانی در ترکیب با عسل اثرات فوق‌العاده بر سلامتی انسان بر جای می‌گذارد. همان طور که در مقالات قبلی گفتیم، عسل ماده‌ای سرشار از مواد معدنی، ویتامین، ترکیبات آنتی اکسیدانی، آنزیم و قندهای طبیعی‌ست. استفاده از عسل به تنهایی و یا در ترکیب با گیاهان دارویی به تقویت بدن شما در فصل زمستان کمک شایان توجهی می‌کند. معمولا میزان تحرک بدنی در زمستان کاهش می‌یابد. از این رو برخی از افراد دچار مشکلات گوارشی می‌شوند. در چنین مواردی نوشیدن دمنوش‌های گیاهی مانند چای زنجبیل و نعناع به رفع این مشکلات کمک می‌کند.
دَر زمستان آمار ابتلا به سرماخوردگی به بیشترین حد خود می‌رسد. در چنین مواردی مصرف دمنوش‌هایی مانند زردچوبه و دارچین به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. لذا علائم سرماخوردگی رو به بهبودی می‌گذارد. از دیگر مشکلات بدنی در فصل زمستان، اختلال در جریان خون است. برای برطرف کردن این مشکل می‌توانید از دمنوش دراچین و چای بابونه استفاده کنید. از دیگر انرژی بدن در فصل زمستان با کاهش فعالیت‌های بدنی، گرمای بدن نیز کاهش می‌یابد. اَز این رو مصرف دمنوش با عسل می‌تواند باعث تامین انرژی جهت انجام کارهای روزمره شود. از این دمنوش‌ها می‌توان به دمنوش دارچین به همراه عسل اشاره کرد. در زیر به معرفی چند دمنوش زمستانی می‌پردازیم.
دمنوش بابونه و عسل
بابونه (Chamomile) گیاهی از خانواده کاسنی‌هاست. این گیاه به صورت علفی رشد می‌کند. بابونه در هات اسپات ایرانو ـ آناتولی و قفقاز با فراوانی و تنوع بالا وجود دارد. به طوری که ۳۹ گونه آن در ایران یافت می‌شود. در طب سنتی از این گیاه با نام‌های بابونه رومی (Chamaemelum Nobile) و بابونه آلمانی (Matricaria Chamomilla) به عنوان یک گیاه دارویی استفاده می‌کنند. حاوی حاوی حدود ۱۲۰ نوع متابولیت ثانویه (Secondary Metabolite) است. از این تعداد، ۳۶ نوع آن از نوع ترکیبات فلاونوئیدی‌ست. فلاونوئیدها از مهمترین ترکیبات آنتی اکسیدانی به شمار می‌روند. بنابراین این ترکیبات به محض ورود به بدن، تاثیر بسزایی در تقویت سیستم دفاعی انسان دارد. از این رو از بابونه برای ساخت دارویی گیاهی استفاده می‌کنند.
در طب سنتی از بابونه به اشکال مختلفی استفاده می‌شود. معمولا آن را خشک کرده و به صورت پودر استفاده می‌کنند. معمولا به غیر از برگ خشک، عصاره بابونه نیز به فروش می‌رسد. مشهورترین شیوه استفاده از بابونه دم کردن برگ آن است. در این صورت به آن دمنوش بابونه می‌گویند. این ترکیب از محبوب‌ترین دمنوش‌های گیاهی جهان به شمار می‌رود. این دمنوش را می‌توان بدون نسخه و به‌ویژه در زمستان مورد استفاده قرار داد. شما می‌توانید هر روز یک لیوان از آن را میل کنید. امروزه دمنوش بابونه به صورت کیسه‌ای نیز تولید می‌شود. از بابونه به صورت سنتی به عنوان یک داروی ضدالتهاب و قابض می‌شناسند. اَز این رو از آن برای درمان زخم، اگزما، نقرس، کبودی‌های پوستی، سوختگی، سیاتیک، دردهای روماتیسمی، ورم پستان، اختلالات گوش و چشم و بواسیر استفاده می‌کنند (منبع). از دیگر کاربردهای بابونه استفاده از آن برای درمان آندومتریوز و بیماری‌های زنانه است.
استفاده از این گیاه برای تهیه دمنوش کاملا بی‌خطر است. به طوری که می‌توان آن را به عنوان یکی دمنوش‌های زمستانی با عسل در نظر گرفت. برای این کار کافی‌ست ۱ قاشق چایخوری گل بابونه را در ۱ فنجان آب داغ مخلوط کنید. اجازه بدهید که ترکیب شما به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه دم بکشد. پس از آن، دمنوشتان را از روی کتری بردارید. پس از اینکه دمای دمنوش به حدود ۳۰ تا ۴۰ درجه سانتیگراد رسید، عسل را به آن اضافه کنید. شما می‌توانید چند قطره لیمو ترش نیز داخل دمنوش خود بچکانید. این دمنوش علاوه بر افزایش مقاومت بدن شما، به تقویت معده، کاهش اشتها، افزایش ترشح شیره گوارشی، بهبود خواب، کاهش استرس و آبرسانی بدن کمک می‌کند. از ویژگی‌های ظاهری این دمنوش، عطر و رایحه فوق‌العاده آن است. شما می‌توانید از این دمنوش به عنوان پذیرایی برای مهمان استفاده کنید.
دمنوش زمستانی با عسل و آویشن
آویشن از خانواده نعناع‌هاست. مهمترین مشخصه این گیاه، عطر خوش آن است. آویشن از مهمترین گیاهان دارویی‌ست. ماده موثره آویشن، ترکیبی به نام تیمول (Thymol) است. تیمول خاصیت ضدمیکروبی دارد. مصرف این گیاه در انسان باعث ضدعفونی دستگاه تنفسی و دستگاه گوارشی می‌شود. بنابراین از این گیاه می‌توان در قالب یک دمنوش زمستانه به همراه عسل استفاده کرد. مصرف این دمنوش در روزهای سرد زمستان باعث رهایی شما از عفونت‌های فصلی می‌شود. توصیه می‌کنیم روزانه سه نوبت از این دمنوش استفاده کنید. اضافه کردن کمی لیموترش یا زنجبیل در آن باعث افزایش اثرگذاری و بهبود طعم آن می‌شود. مصرف این دمنوش باعث تسکین گلودرد و مجاری تنفسی می‌شود. تاثیر این دمنوش به‌ویژه در افراد مبتلا به برونشیت بسیار بالاست. از طرف دیگر به بهبود خواب شما کمک می‌کند.
توصیه می‌کنیم پس از وعده‌های غذایی خود در فصل زمستان از دمنوش عسل و آویشن استفاده کنید. اما دقت کنید که مصرف آن به مدت بیش از سه هفته به صورت مداوم توصیه نمی‌شود. این دمنوش به هضم بهتر غذا و سم‌زدایی از کبد کمک می‌کند. برخی از کارشناسان افزودن رزماری را به دمنوش عسل و آویشن توصیه می‌کنند. رزماری خود به تنهایی به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. لذا افزودن آن به دمنوش آویشن و عسل به بهبود عملکرد دمنوشتان کمک می‌کند. توصیه می‌کنیم که حتما از عسل خام و طبیعی در دمنوش استفاده کنید. عسل خام و طبیعی حاوی مقادیری گرده بوده و ترکیبات آنتی اکسیدانی آن در بیشترین مقدار خود قرار دارند. از این رو به اثرگذاری بهتر دمنوش کمک می‌کند.
دمنوش شیرین بیان و عسل
شیرین بیان یا مَهک، یا مِج‌جو و یا سوس از گیاهان دارویی پراستفاده در طب سنتی ایران است. نام علمی این گیاه، Lycyrrhiza Glabra است. ماده موثره شیرین بیان، ماده به نام گلیسرریزین (Glycyrrhizin) است. طعم این ماده شیرین است. به همین خاطر، شیرین بیان از معروف‌ترین گیاهان شیرین‌کننده جهان به شمار می‌رود. محل رویش این گیاه مربوط به فارس، آذربایجان، مناطق غرب اصفهان، رُباط تُرک (دلیجان)، و چهار محال و بختیاری‌ست. گل‌های شیرین‌بیان متمایل به آبی‌ست. معمولا این گیاه شیره‌ای ترشح می‌کند که باعث چسبندگی برگ‌ها می‌شود. از قسمت ساقه و ریشه این گیاه به عنوان دارو در طب سنتی استفاده می‌شود.
از چهارده گونه مختلف شیرین بیان، گونه‌های ایرانی (Glycyrrhiza Glabra) و ترکی (G. Pallida) از شهرت زیادی برخوردار است. در کنار این گونه‌ها، گونه‌های روسی و اسپانیایی نیز معروف هستند. سابقه استفاده از شیرین بیان در طبابت به هزاره دوم قبل از میلاد برمی‌گردد. در این دوره، بابلیان از این گیاه به عنوان یک ماده تقویت‌کننده استفاده می‌کردند. مصریان از این ماده برای درمان اختلالات گوارشی استفاده می‌کرند. به طوری که شیرین بیان از جمله گیاهانی بود که به همراه عسل از مقبره توت‌عنخ آمون (Tutankhamun) یافت شد. معمولا از قسمت ریشه و ساقه این گیاه برای مصارف دارویی و روزمره استفاده می‌شود. طعم شیرین این گیاه عمدتا مربوط به ریشه آن است.
تهیه دمنوش شیرین بیان
زمانی که شیرین بیان در مجاورت آب قرار بگیرد، گلیسرریزین، هیدرولیز شده و شیرینی خود را به آب انتقال می‌دهد. از این رو از شیرین بیان برای تهیه دمنوش استفاده می‌شود. وجود فلاونوئید در ترکیب شیرین بیان آن را به دارویی با خاصیت آنتی اکسیدانی تبدیل کرده است. دمنوش شیرین بیان با عسل دارویی قطعی برای تسکین گلودرد، آسم و التهابات مختلف است. شیرین بیان به هضم بهتر غذا کمک کرده و سطح ایمنی بدن را افزایش می‌دهد. به همین خاطر از بهترین دمنوش‌های زمستانه به شمار می‌رود. در بازار گیاهان دارویی، این گیاه به صورت پودر تهیه می‌شود. مقداری از این پودر را در آب گرم ریخته و هم بزنید. اجازه دهید تا آب خنک شود (تا چهل درجه سانتیگراد). عسل طبیعی و خام را به آن اضافه کنید. دمنوش شما آماده است.
دمنوش‌های زمستانی با عسل: جعفری
گیاه جعفری (Parsley) از جمله گیاهان خوراکی به شمار می‌رود. این گیاه عمدتا در آشپزی (پخت انواع خورش و سوپ) مورد استفاده قرار می‌گیرد. جعفر سرشار از ویتامین C، A، K و E است. مقداری اسید فولیک و آهن در جعفری وجود دارد که به خاصیت خون‌سازی آن کمک می‌کند. از طرف دیگر ترکیبات فلاونوئیدی در این گیاه به وفور یافت می‌شود. از این نظر، جعفری گیاهی با خاصیت آنتی اکسیدانی بالاست. گیاه جعفری در بیشتر مناطق کشورمان رشد می‌کند. در طب سنتی از جعفری به عنوان برطرف‌کننده التهاب معده استفاده می‌شود.
دمنوشی برای تمام زمستان
برای تهیه دمنوش عسل و جعفری مراحل زیر را طی کنید. ابتدا چند برگ جعفری را در داخل یک فنجان بریزید. نیاز به ساقه نیست. بهتر است که تنها از قسمت برگ استفاده کنید. کمی آب داغ به فنجان اضافه کنید. اجازه بدهید به مدت ۵ تا ۷ دقیقه دم بکشد. در این مدت، دمای آب به نزدیکی‌های ۴۰ درجه سانتیگراد می‌رسد. در این مرحله کمی عسل خام و طبیعی به ترکیب خود اضافه کنید. حسابی هم بزنید. دمنوش شما آماده است. این ترکیب به عنوان دمنوش کمک زیادی به پیشگیری از سرماخوردگی و آنفولائنزای فصلی می‌کند. شما می‌توانید این دمنوش را در مقدار یک فلاکس کوچک تهیه کنید. مصرف این دمنوش دو یا سه بار در روز توصیه می‌شود.
شما می‌توانید در زمستان از جعفری در ترکیب سالاد خود استفاده کنید. اما توصیه می‌شود، سالاد خود را از نوع زمستانه انتخاب کنید. از نظر طب سنتی، مصرف سالاد فصل با میوه‌ها و صیفی‌جات تابستانه در فصل زمستان مضرات زیادی به بدن می‌رساند. چرا که بهتر است میوه هر فصل در فصل خود مصرف شود. برای سالاد زمستانه از موادی مانند لبو و اسنفناج استفاده کنید. مقداری جعفری بر روی این سالاد، فواید فراوانی را بر سلامتی شما بر جای خواهد گذاشت. از جعفری به عنوان یک سم‌زدا یاد می‌شود. به طوری که می‌تواند به رفع خستگی کمک کند.
دمنوش عسل و مریم گلی
مریم گلی (Sage) از خانواده نعنائیان (Lamiaceae) است. این گیاه چند ساله بوی مطبوعی از خود متصاعد می‌کند. عمده‌ترین محل رویش این گیاه در کشورمان در هات‌استاپ واقع در ایرانو ـ آناتولی (غرب و شمال غرب) است. مریم گلی از روی کرک‌ها موجود بر روی ساقه‌های آن شناخته می‌شود. رنگ ساقه این گیاه به رنگ سبز تیره است. رنگ بنفش مایل به سفید، صورتی و آبی در این گیاه کاملا مشهود است. مریم گلی به مانند سایر گیاهان مناسب برای دمنوش‌های زمستانی، سرشار از ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی است. بنابراین خاصیت آنتی اکسیدانی داشته و باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود.
از این گیاه در آشپزی به وفور استفاده می‌شود. مریم گلی برای تسکین تب، تعریق بیش از اندازه و مقابله با باکتری‌های دهان و گلو استفاده می‌شود. از این رو برخی از افراد از آن به عنوان دهان‌شویه استفاده می‌کنند. برای تهیه دمنوش عسل و مریم گلی به این ترتیب عمل کنید. مریم گلی باعث بهبود گردش خون در پوست سر می‌شود. بنابراین به رشد بهتر موی سرتان کمک می‌کند. از طرف دیگر این گیاه در جریان نوسازی سلولی در پوست شما تاثیر مثبتی دارد. از این رو مریم گلی به عنوان گیاهی موثر در زیبایی پوست و مو مطرح است.
روش تهیه دمنوش مریم گلی
ابتدا یک فنجان آب داغ آماده کنید. مقداری از گیاه مریم گلی (چه به صورت تازه و چه به صورت خشک) در داخل آب داغ بریزید. اجازه دهید به مدت 5 دقیقه کاملا دم بکشد. پس از چند ثانیه بوی معطر مریم گلی خود را نشان خواهد داد. بعد از چند دقیقه دمای آب داخل فنجان پائین می‌آید. مراقب باشید که قبل از اضافه کردن عسل، حتما از دمای آب مطمئن شوید. چرا که دمای بالا باعث فساد عسل می‌شود. به آرامی قطرات عسل را در داخل فنجان خود بریزید. ترکیب مریم گلی و عسل به بازیابی قدرت سیستم ایمنی شما در روزهای سرد زمستان کمک می‌کند.
دمنوش نعنا و عسل: معجونی برای زمستان
نعنا (Mint) از خانواده نعنائیان است. این گیاه عمدتا به صورت باغی و در سراسر جهان کاشته می‌شود. اما گونه وحشی آن در اطراف کوه‌ها رشد می‌کند. اطراف تهران از جمله مناطق رویش نعنای وحشی در ایران است. برخی از گونه‌های نعنا به صورت چند ساله هستند. مشخصه اصلی نعنا بوی بسیار مطبوع آن است. در قدیم از این گیاه برای درمان معده‌درد و تهوع استفاده می‌کردند. امروزه از اسانس این گیاه برای داروسازی استفاده می‌شود. برخی از انواع خمیردندان‌ها با اسانس نعنا مخلوط می‌شود. چرا که باعث متصاعد شدن بوی خوش از دهان می‌شود.
نعنا منبع بزرگی از فلاونوئیدهاست. به همین خاطر به طور گسترده در صنعت دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد. افراد مبتلا به آلرژی بایستی در مصرف این گیاه دقت کنند. چرا که ممکن است باعث تشدید علائم آلرژی شود. در فصل زمستان از برگ نعنا برای تهیه چای یا دمنوش استفاده می‌شود. در این فصل، معمولا برخی از افراد دچار سوء هاضمه می‌شوند. بنابراین مصرف دمنوش آن به رفع این اختلال کمک می‌کند. استفاده از دمنوش نعنا و عسل در دوره سرماخوردگی باعث رفع سردردهای شدید و راحتی تنفس می‌شود.
روش تهیه دمنوش نعنا
روش تهیه این دمنوش بسیار آسان است. کافی‌ست برگ نعنا را در داخل یک قوری پر از آب داغ بریزید. ده دقیقه بعد نعنا کاملا دم می‌کشد. قوری را روی میز آشپزخانه بگذارید تا کمی خنک شود. عسل را به آن اضافه کنید. روش دیگر تهیه این دمنوش به ترتیب زیر است. ابتدا آب جوش را در داخل قوری بریزید. اجازه دهید تا دمای ۴۰ درجه سانتیگراد خنک شود. سه قاشق غذاخوری عسل را در داخل آن بریزید. ترکیب را حسابی هم بزنید. در مرحله بعد فنجان‌ها را پر از آب و عسل بکنید. در نهایت بر روی هر فنجان سه برگ نعنا قرار بدهید. این حالت، شکل مجلسیِ سِرو دمنوش نعناست. دمنوش نعنا یکی از بهترین نوشیدنی‌های خانوادگی در روزهای سرد زمستانی است.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.